Oznaczenia opon samochodowych – jak sprawdzić najważniejsze?

Oznaczenia opon samochodowych, wytłoczone bądź nadrukowane, są cennym źródłem informacji dla użytkownika, serwisanta czy sprzedawcy. Symbole umiejscowione na oponie mogą być ważną wskazówką w kontekście doboru odpowiedniego kompletu ogumienia. Dzięki informacji producenta w łatwy sposób dowiemy się, kiedy opona została wyprodukowana oraz jaki posiada rozmiar. Rozpoznamy także, czy konkretny produkt posiada właściwy indeks nośności i czy jego średnica nada się do osadzenia na feldze naszego pojazdu.

W niniejszym artykule zerkamy w przykładowe opisy opon i sprawdzamy, na które oznakowania opon warto zwrócić szczególną uwagę. Zrozumienie wszystkich istotnych parametrów produktu pozwoli dobrać nam najodpowiedniejszy komplet ogumienia, co zaś przyczyni się do większego komfortu użytkowania i zwiększonego poziomu bezpieczeństwa na drodze. Kompleksowy poradnik przedstawia, co oznaczają symbole na oponach i jak je właściwie odczytywać.

Wymiary opon co oznaczają – jak odczytać najistotniejsze parametry gumy?

Najważniejszą informacją jest ciąg cyfr, zaprezentowany dużą czcionką na górnej części opony. Wyróżnia się on bardzo często białym kolorem, czasami może być umiejscowiony bliżej środka koła. Poszczególne liczby są od siebie oddzielone ukośnikiem oraz przerwą. Oznacza on szczegółowe wymiary opony, dzięki którym dopasujemy konkretny model gumy do posiadanego samochodu. Może on wyglądać mniej więcej tak: 185/65 R15, gdzie poszczególne wartości oznaczają:

• 185: wartość szerokości bieżnika opony, wyrażony w milimetrach (185 = 18,5 cm),
• 65: procentowa wartość stosunku wysokości boku do całkowitej szerokości. Liczba jest procentem szerokości bieżnika opony, dlatego 65 w tym przypadku będzie oznaczać 65% ze 185, czyli 120,25 milimetrów,
• R: kształt konstrukcyjny. R oznacza, iż opona wyprodukowana została w konstrukcji radialnej,
• 15: optymalna liczba cali felgi, pozwalająca na właściwą instalacji opony. Dla wartości 15 średnica felgi powinna posiadać dokładnie 15 cali.

Parametry opony co oznaczają i gdzie szukać informacji o właściwym modelu?

Spora część kierowców ma dużą trudność ze znalezieniem informacji o tym, jaki typ opony zastosować w konkretnym pojeździe. Producenci samochodów przygotowali się na taką ewentualność i zawarli wskazówki dla kierowców w różnych miejscach w pojeździe. Jeśli chcemy zdobyć wiedzę na temat najwłaściwszego rozmiaru opony, powinniśmy zajrzeć np. do książki serwisowej/instrukcji użytkowania pojazdu. Nie zawsze jednak mamy ją przy sobie – w takiej sytuacji istnieją jeszcze inne wyjścia. Producenci grawerują bądź naklejają dane o oponach na wewnętrznej stronie klapki zabezpieczającej wlew paliwa. Jeśli tam nie znajdziemy rozwiązania, możemy spojrzeć do schowku, bądź bezpośrednio na słupek przy drzwiach od strony kierowcy. Wartościowe informacje na temat oznakowania opon znajdziemy także w Internecie: producenci aut udostępniają instrukcje i informacje na temat optymalnych rozmiarów stosowanych opon w danym modelu samochodu.

Co oznacza m+s na oponie? Ważna wskazówka dot. właściwości gumy

Oznaczenie M+S, które widnieje zawsze w sąsiedztwie symbolu płatka śniegu, oznacza że opona przeznaczona jest bo eksploatacji w zimę. M+S to nic innego, jak mud + snow, czyli błoto + śnieg. Może również się zdarzyć, że producent nie umiejscowił oznaczenia M+S na zewnętrznej części opony. Wówczas opona przeznaczona jest do użytkowania w sezonie letnim, o ile nie posiada dodatkowych napisów informujących o jej wielosezonowości. Czasami producenci odchodzą od wytłaczania napisu M+S i stosują sam symbol śnieżynki. Taka informacja również oznacza, że opona jest przeznaczona do użytkowania w sezonie zimowym. Dlaczego to ważne? Opony zimowe od letnich znacząco różnią się swoimi parametrami technicznymi. Zmiany widać chociażby spoglądając na bieżnik: zimowa opona posiada gęściej sporządzony bieżnik, z większą ilością rowków.

Prędkość maksymalna opony. Indeks U, H, V, VR i ZR

Współczynnik prędkości opon, a właściwie współczynnik prędkości maksymalnej, czyli takiej, do której można poruszać się samochodem wyposażonym w opony konkretnego typu, umieszczony jest na dolnej części gumy, tuż przy zbiegu z felgą. Oznaczenie prędkości maksymalnej zaznaczane jest jedną z liter łacińskiego alfabetu. Najczęściej spotkamy oznaczenia U, H oraz V. Co oznacza na oponie H? To indeks prędkości opony, wskazujący na możliwość maksymalnego, bezpiecznego poruszania się do 210 km/h. Nie wszystkie oznaczenia muszą być dopasowane ściśle do zaleceń producenta pojazdu. Tak jest w przypadku np. opon zimowych, które zgodnie z zapisami Ministerstwa Transportu „nie muszą być dostosowane do maksymalnej prędkości pojazdu, o ile są dostosowane do prędkości równej 160 km/h (…)”. Czasami, zamiast oznaczeń alfabetycznych, umieszcza się symbol ZR lub VR. Co oznacza ZR na oponie i gdzie znaleźć to oznaczenie? Symbol VR bądź ZR umieszczony jest w ciągu oznaczającym rozmiar opony. Może zatem przyjmować formę np. 195/45VR16. Jest sprzężony z rozmiarem opony i nie umieszcza się go nigdzie indziej, jak jest to w przypadku tradycyjnych oznaczeń jedną literą alfabetu. ZR i VR oznaczają również prędkość maksymalną, ale biorąc pod uwagę pełne dopuszczalne obciążenie pojazdu. Będzie to kolejno, przy VR 210 km/h, a przy ZR 240 km/h. Przykłady opisów opon i rozróżnienie indeksu maximum speed:

• 195/55ZR17 91W. Prędkość maksymalna opony: 270 km/h, a przy obciążeniu maksymalnym: 240 km/h,
• 205/45VR17 92V. Prędkość maksymalna opony: 240 km/h, a przy obciążeniu maksymalnym: 210 km/h,
• 185/65ZR17 93W. Prędkość maksymalna opony: 270 km/h, a przy obciążeniu maksymalnym: 240 km/h.

Indeks nośności opony. Parametr świadczący o wytrzymałości

Jak widać na powyższych przykładach, tuż przy adnotacji oznaczającej prędkość maksymalną, widnienie poboczna wartość, wyrażona dwucyfrową liczbą. Indeks ten oznacza maksymalne obciążenie pojedynczej opony, jaką może ona przyjąć podczas poruszania się z prędkością maksymalną. Dla oznaczenia 95 będzie to 690 kilogramów, a dla oznaczenia 98 maksymalne obciążenie wyniesie 750 kilogramów. Może się również zdarzyć, że opona będzie posiadać dodatkowe oznaczenia, np. XL. Zatem, co oznacza XL na oponie? To informacja producenta o tym, iż produkt posiada wzmocnioną konstrukcję, znacznie zwiększającą nośność (extra load) opony. Najczęściej taki typ opon znajduje swoje zastosowanie w nieco większych pojazdach użytkowych, np. vanach czy samochodach dostawczych.

Kiedy opony należy wymienić na nowe? Z pomocą przychodzi wskaźnik TWI

Odpowiedni poziom bieżnika opony samochodowej jest ważnym parametrem, pozwalającym ocenić jej przydatność. Jeśli spadnie on poniżej 1,6 mm – oponę należy jak najszybciej wymienić na nową. Bieżnik można oceniać np. za pomocą specjalistycznej miarki, ale i nie tylko. Producenci bardzo chętnie umieszczają symbol Treadwear Indicator, co oznacza TWI na oponie. Wskaźnik umieszczany jest tuż przy bieżniku w kilku (najczęściej sześciu) miejscach i nieco wystaje poza płaszczyznę opony (na dopuszczalną wysokość 1,6 mm). Jeśli wysokość bieżnika zbliży się do wystającego symbolu TWI, to znak, że opona nie nadaje się do dalszej eksploatacji i należy ją niezwłocznie zmienić na nowy egzemplarz. Pamiętajmy, że jazda na tzw. „łysej oponie” jest niezwykle niebezpieczna – samochód traci przyczepność, znacznie zwiększa się droga hamowania i możliwość swobodnego manewrowania na jezdni.

Co oznacza DOT na oponie? Dlaczego to oznaczenie nie znajduje się na każdej sztuce?

Symbol DOT odnosi się do amerykańskich norm bezpieczeństwa, jaki dany model opony spełnia w całości. Konkretnie mowa o wymogach Departament Transportu USA (Departament of Transportion), co tłumaczy pochodzenie skrótowca, umieszczanego na popularnych modelach ogumienia. W jednej linii, tuż za oznaczeniem DOT, znajduje się numer seryjny bądź oznaczenie identyfikacyjne. Może być ono w formie kilkunastocyfrowego ciągu – lub posiadać zaledwie kilka znaków. Dalej znajduje się czterocyfrowy ciąg liczb, oznaczający datę produkcji opony. Cała wiersz z oznaczenia opony symbolem DOT może zatem prezentować się następująco:

• DOT 8721 (1005). Taka opona została wyprodukowana w dziesiątym tygodniu 2005 roku,
• DOT 12MC (3209). Taka opona została wyprodukowana w trzydziestym drugim tygodniu 2009 roku,
• DOT 1MM5 (0219). Taka opona została wyprodukowana w drugim tygodniu 2019 roku.

Przegląd nietypowych oznaczeń. Z nimi konfrontujemy się niezwykle rzadko

Nie wszystkie oznaczenia, zamieszczane przez producentów opon samochodowych, są jasne i czytelne. Część z nich jest bliźniacza z symbolami innych firm, inne zaś są dedykowane tylko i wyłącznie dla konkretnej firmy. Nie ulega zatem wątpliwości, że część symbolów może wprawiać w zakłopotanie. W formie ciekawostki, pochylimy się na kilku przykładach. Co oznacza FR na oponie, albo oznaczenie FP? To guma wyposażona w specjalistyczny rant opony, który ma chronić felgę przez zarysowaniami i wgnieceniami. Stosowany w oponach o specyficznym, niskim profilu (55 i mniej). Zdarza się, że oznaczenie nie występuje bezpośrednio na oponie, ale można doczytać o tym fakcie w instrukcji użytkowania bądź na etykiecie produktu. FR to nic innego jak Fringe Protector (ochraniacz obramowania), czyli opona wyposażona w pierścień ochraniający felgę.

Inne, ważne oznaczenia opon samochodowych. Jak sprawdzić, czy opona jest bezdętkowa?

Symboliczne opisy opon, umieszczone na wierzchniej części gumy, są prawdziwą skarbnicą wiedzy. Niekiedy jest ich tak dużo, że użytkownik może mieć uzasadnione problemy z interpretacją ważnych właściwości. O ile odczytanie rozmiaru, prędkości maksymalnej czy nazwy producenta nie jest trudne niezależnie od sposobu oznaczenia opon samochodowych, to niektóre cechy mogą być problematyczne do zrozumienia. Jak bowiem znaleźć informacje na temat tego, czy opona została wykonana w technologii dętkowej, czy też jest pozbawiona dętki? Informacje na ten temat umieszczone są niewielką czcionką, tuż przy zbiegu gumy w stronę felgi. Znajdziemy tam jedno z poniższych oznaczeń, wskazujących na zastosowaną technologię. Co oznaczają symbole na oponach?

• TL – opona bezdętkowa
• TT – opona dętkowa
• TUBELESS – opona bezdętkowa
• TUBED/INNERTUBE – opona dętkowa

10 symboli na oponach, o których warto wiedzieć

Nie sposób wymienić wszystkich możliwych kombinacji i ciągów, jakie producenci stosują w swoich oponach. Często są one przypasowane ściśle do firmy, co stanowi pewien czynnik odróżniający produkty danego przedsiębiorstwa na tle konkurencji. Dla nas, konsumentów, nie zawsze jest to w smak. Wprowadza to dodatkowy zamęt i sprawia, że symbolika oznaczeń jest wysoce skomplikowana. Poniżej wyróżniamy 10 wybranych symboli wykorzystywanych do oznaczenia opon samochodowych, które mogą być istotne z punktu widzenia użytkownika samochodu.

1. Max. Inflate/MAX. Maksymalny poziom ciśnienia, do jakiego możemy napompować oponę. Warto jednak sugerować się także zaleceniami producenta samochodu.
2. BASEPEN. Opona posiada domieszki materiałów krzemionkowych, dzięki którym staje się ona elektrostatyczna. Umożliwia to prawidłowe uziemienie podczas styku z jezdnią.
3. 13128312 (oryginalny ciąg ośmiu cyfr). Jest to spersonalizowany numer homologacji konkretnej opony.
4. ROTATION (często uzupełniony o strzałkę kierunkową). Wskazuje na sposób instalacji opony oraz kierunek, w którym powinna się toczyć.
5. 3PMSF (góra z płatkami śniegu). Oznacza, że opona jest przystosowana do eksploatacji w warunkach zimowych.
6. MADE IN (nazwa kraju). Wskazuje na miejsce wyprodukowania konkretnej opony.
7. LT/LIGHT TRUCK. Opona może być instalowana w pojazdach o napędzie na cztery koła i lekkich ciężarówkach.
8. JLB. Produkt posiada dodatkowe opasanie, które zostało wyprodukowane z materiału nylonowego.
9. COLD. Taki symbol oznacza, że ciśnienie opon należy weryfikować wyłącznie wtedy, gdy opona jest zimna.
10. P. Takie oznaczenie przed rozmiarem opony oznacza, iż mamy do czynienia z amerykańskim produktem przeznaczonym do aut osobowych.

Istnieją także oznaczenia opon samochodowych w wariancie UTQG, które są umieszczane przede wszystkim na gumach trafiających na rynek amerykański. Stąd też nie ma wymogu, aby stosować tego typu symbolikę w Europie. Do najważniejszych napisów UTQG zalicza się TREADWEAR (odporność na tarcie), TRACTION (przyczepność w mokrych warunkach), TEMPREATURE (odporność na wysokie temperatury), TREADWEAR (trwałość procentowa na tle egzemplarzy porównawczych).